HENRYK WITAŃSKI

Dietetyka profilaktyczna i lecznicza

Pod koniec XX wieku odżywianie zaczęto w końcu postrzegać na Zachodzie jako ważną metodę leczniczą. Stwierdzono, że na ponad dwie trzecie wszystkich przypadków śmiertelnych bezpośredni wpływ ma niewłaściwa dieta, a złe nawyki żywieniowe odgrywają olbrzymią rolę w rozwoju najbardziej rozpowszechnionych „zabójców” dzisiejszego społeczeństwa, którymi są: choroba wieńcowa, miażdżyca, cukrzyca i choroby nowotworowe.
Leczenie pożywieniem nie powinno przebiegać chaotycznie i dorywczo. Pożywienie oddziałuje zgodnie ze swoimi leczniczymi właściwościami, chociaż są one często mniej specyficzne, a co za tym idzie, wpływ żywności jest mniej drastyczny niż działanie ziół czy innych środków leczniczych. Pokarm działa także jako podstawowe lekarstwo. Czasem nie tak szybko, jak byśmy tego oczekiwali, pojawiają się skutki jego stosowania, ale za to znacznie lepiej wpływa na wszystkie układy organizmu. Jeżeli prawidłowo stosuje się dietę w celu profilaktyki i leczenia, ograniczy się konieczność przyjmowania innych lekarstw, a nawet spowoduje ich odstawienie.
Tysiące lat temu wielcy lekarze w Chinach odkryli sposób klasyfikowania pożywienia i chorób według prostych i łatwych do zaobserwowania wzorców. Na przykład w stanach przegrzania spożywa się pokarmy ochładzające, natomiast pożywienie ogrzewające jest najlepsze dla ludzi, którzy czują się zbyt wychłodzeni. Pokarmy odtruwające są przeznaczone dla tych, którzy mają w sobie nadmiar toksyn, zaś odbudowujące są dobre dla osób cierpiących na niedobory itd. System ten jest niezwykle skuteczny w leczeniu chorób za pomocą diety, w połączeniu z tradycyjną chińską diagnozą.
Oczywiście nie oznacza to, że leczenie dietą jest już wszystkim co w ogóle należałoby zastosować. Z pewnością inne terapie, zaczynając od ziołolecznictwa poprzez akupunkturę po ćwiczenia fizyczne oraz wszelkie inne metody, działają skuteczniej, kiedy opierają się na solidnym fundamencie diety leczniczej.
Na Zachodzie mówimy o białkach, węglowodanach, tłuszczach i innych składnikach pożywienia. To oczywiście ważne aspekty badane także w Chinach. Jednakże medycyna chińska skupia się na innych cechach pożywienia: na wywołaniu efektu ogrzania lub ochłodzenia, zdolności do nawilżania, wzmacniania energii, uspokajania umysłu, usuwania śluzu itp. Znajomość tych właściwości jest niezbędna do leczniczego zastosowania pokarmów.
Przyglądając się indywidualnej diagnozie i konkretnym właściwością pożywienia, można dojść do wniosku, że uniwersalna dieta nie istnieje, mówiąc inaczej zachowanie równowagi w diecie jest dla każdego człowieka sprawą całkowicie indywidualną.